Γάμπες και μηροί- κυρίως γυναικών αλλά και ανδρών- γεμίζουν από διεσταλμένες φλέβες, τα πόδια είναι «βαριά» και «καίνε», μυϊκές κράμπες μέσα στη νύχτα και πρήξιμο των αστραγάλων. Το πρόβλημα με τους κιρσούς δεν είναι μόνο αισθητικό. Μάς απειλεί με δερματικές αλλοιώσεις, θρόμβωση και αιμορραγία.
Οι κιρσοί, αυτές οι διεσταλμένες φλέβες πολύ κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, προκαλούνται από την κακή λειτουργία των βαλβίδων των φλεβών: η πάθηση ονομάζεται φλεβική ανεπάρκεια. Οι βαλβίδες είναι επιφορτισμένες με το να επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο προς μία κατεύθυνση, δηλ. από τα πόδια προς την καρδιά. Αν δεν «κλείνουν» καλά, τότε το αίμα έχει κατεύθυνση προς τα πόδια, λιμνάζει μέσα στις φλέβες, τις πιέζει και έτσι οι φλέβες διογκώνονται. Όσο προχωρά η μέρα και ο ασθενής στέκεται όρθιος, η κατάσταση επιδεινώνεται.
Τί «αγαπούν» οι κιρσοί;
Οι κιρσοί… αγαπούν τις υψηλές θερμοκρασίες, οπότε το καλοκαίρι το πρόβλημα είναι εντονότερο. Για να υποχωρήσουν τα συμπτώματα – έστω προσωρινά- αρκεί να ξαπλώσει κάποιος, τοποθετώντας τα πόδια τοποθετημένα πάνω από το επίπεδο της καρδιάς ή να τα βρέξει με κρύο νερό.
Οι κιρσοί εμφανίζονται και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε γιατί τη συγκεκριμένη περίοδο παράγονται ορμόνες που προκαλούν χαλάρωση στο τοίχωμα των φλεβών, είτε επειδή αυξάνεται η πίεση στις φλέβες της κοιλιά (κάτω κοίλη φλέβα και λαγόνιες φλέβες) από τη μήτρα που διαρκώς μεγαλώνει. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η επιστροφή του αίματος από τα πόδια στην καρδιά. Έτσι, καθώς αυξάνει η πίεση του αίματος μέσα στις φλέβες των ποδιών, σταδιακά προκαλούνται βλάβες στις βαλβίδες και εμφανίζονται κιρσοί. Με δεδομένο ότι η κατάσταση επιβαρύνεται αθροιστικά, οι κιρσοί μπορεί να μην εμφανιστούν όχι μόνο στην πρώτη αλλά και στη δεύτερη εγκυμοσύνη.
Κινδυνεύει η υγεία μου;
Με την πάροδο του χρόνου, αρχίζει να μαυρίζει το δέρμα στο κάτω μισό της κνήμης. Αυτή η μελάγχρωση είναι μόνιμη, ακόμη κι αν αντιμετωπιστούν οι κιρσοί σ’ αυτήν τη φάση. Στο επόμενο στάδιο εμφανίζονται πληγές (άτονα έλκη) στην εσωτερική συνήθως πλευρά της κνήμης, λίγο πάνω από τον αστράγαλο, οι οποίες δεν επουλώνονται εύκολα. Επιπλοκή των κιρσών είναι και η θρόμβωση. Το αίμα που λιμνάζει μπορεί να προκαλέσει θρομβοφλεβίτιδα, δηλ. φλεγμονή ιδιαίτερα επώδυνη που προκαλεί πρήξιμο, το οποίο ευτυχώς προσκολλά τον θρόμβο στο τοίχωμα της φλέβας κι έτσι δεν αποσπάται ώστε να προκαλέσει πνευμονική εμβολή. Η θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να υποχωρήσει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, με την κατάλληλη θεραπεία. Μπορεί ωστόσο να καταστεί επικίνδυνη αν εντοπιστεί ψηλά στο μηρό. Σε αυτήν την περίπτωση, με μία μικροεπέμβαση κλείνει η φλέβα και έτσι εμποδίζεται η επέκταση του θρόμβου προς τα πάνω. Άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η αιμορραγία από τον τραυματισμό ενός κιρσού, η οποία μπορεί να προκληθεί και με μία απλή αμυχή. Σε αυτήν την περίπτωση, τοποθετούμε το πόδι ψηλά, ώστε να μειωθεί η φλεβική πίεση, και πιέζουμε το σημείο της αιμορραγίας μέχρι να σταματήσει.
Πώς αντιμετωπίζονται οι κιρσοί;
Η συντηρητική αντιμετώπιση των κιρσών επιτυγχάνεται με τις ελαστικές κάλτσες και τα «φλεβοτονικά» φάρμακα. Οι ελαστικές κάλτσες απαλλάσσουν από τα συμπτώματα και αναστέλλουν την εξέλιξη της φλεβικής ανεπάρκειας, οπότε απομακρύνουν το ενδεχόμενο επιπλοκών, άρα και το χειρουργείο. Το μειονέκτημά τους είναι ότι δεν εξαφανίζουν τους κιρσούς ενώ είναι δύσκολο να φορεθούν το καλοκαίρι.
Με το χειρουργείο, αφαιρούνται οι χαλασμένες φλέβες. Ωστόσο υπάρχουν και νεότερες τεχνικές «εξάλειψης» τους (ραδιοσυχνότητες ή laser). Οι επιπλοκές στην χειρουργική επέμβαση είναι σπανιότατες και η αναισθησία μπορεί να είναι γενική, με επισκληρίδιο ή με τις νεότερες τεχνικές να είναι μόνο τοπική. Ωστόσο, οι κιρσοί εμφανίζονται εκ νέου στο 20% περίπου των περιπτώσεων μετά μία σωστή εγχείρηση: σε αυτήν την περίπτωση, αντιμετωπίζονται συνήθως με σκληρυντικές ενέσεις.
Μπορώ να αποφύγω τους κιρσούς;
Η άσκηση, το περπάτημα, το ποδήλατο, κάθε μορφή γυμναστικής ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος στα πόδια και κάνει καλό στους κιρσούς.
Για να αποφύγουμε την εμφάνιση τους:
Όχι στην πολύωρη ορθοστασία. Εξίσου επιβαρυντική είναι και η καθιστική εργασία.
Ιδανικό βάρος. Τα πολλά κιλά αυξάνουν την πίεση στα κάτω άκρα.
Όχι άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι κιρσοί λατρεύουν τις υψηλές θερμοκρασίες.
Δεν φοράμε ψηλοτάκουνα. Ακόμη κι αν δεν έχουμε ορατούς ή εκτεταμένους κιρσούς, χρησιμοποιούμε ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης
Φυσικά προϊόντα που ενισχύουν την καλή κυκλοφορία του αίματος:
Ελαιόλαδο. Αναμείξτε ίσες ποσότητες ελαιόλαδου και ελαίου βιταμίνης Ε και, ελαφρώς, ζεστάνετέ το. Κάντε μασάζ στους κιρσούς με το μείγμα για αρκετά λεπτά, δυο φορές τη μέρα για 1-2 μήνες.
Μηλόξιδο. Είτε για απαλό μασάζ στην περιοχή, είτε ως διάλυμα. Δύο κουταλάκια σε ένα ποτήρι νερό.
Πιπέρι καγιέν. Πηγή βιταμίνης C και βιοφλαβονοειδών.
Σε ζεστό νερό, προσθέστε ένα κουταλάκι πιπέρι καγιέν και ανακατέψτε. Πίνετε 3 φορές τη μέρα για 1-2 μήνες.
Σκόρδο. Διασπά τις τοξίνες των αιμοφόρων αγγείων.
Μαϊντανός. Περιέχει ρουτίνη, που ενδυναμώνει τα τριχοειδή αγγεία.
Αμπελόφυλλα. Πλούσια σε φλαβονοειδή, με αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και ομοιοστατικές ιδιότητες.
