Κατά την μετάσταση ο όγκος εξαπλώνεται από την περιοχή όπου είχε πρωτοεμφανιστεί σε μία άλλη περιοχή. Τα καρκινικά κύτταρα αποσπώνται από τον αρχικό όγκο, εισέρχονται στο αίμα και ταξιδεύουν σε άλλες περιοχές του σώματος όπου και εγκαθίστανται.
Ο σκελετός αποτελεί την τρίτη κατά σειρά συχνότητας, μετά το ήπαρ και τους πνεύμονες, θέση μεταστάσεων. Η πλειοψηφία των μεταστάσεων προέρχεται από το μαστό (84%), τον προστάτη (50%), το θυρεοειδή (50%), τους πνεύμονες (44%) και τους νεφρούς (37%). Ωστόσο, η κατ’ εξοχήν κακοήθης νόσος που εξαπλώνεται στα οστά είναι το πολλαπλούν μυέλωμα. Οι οστικές μεταστάσεις περιορίζονται κατά κανόνα στη σπονδυλική στήλη, στη λεκάνη και στα κεντρικά τμήματα κάτω και άνω άκρων.
Ο πόνος είναι το πιο συχνό σύμπτωμα των οστικών μεταστάσεων. Αρχικά ήπιος προοδευτικά επιδεινώνεται και μπορεί να εμφανισθεί πριν οι αλλοιώσεις να είναι ανιχνεύσιμες ενώ στα μακρά οστά συνδυάζεται συχνά με κάταγμα ή επαπειλούμενο κάταγμα. Τα παθολογικά κατάγματα είναι μείζον πρόβλημα, διότι επηρεάζουν δραματικά την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Ο πόνος κατά τις βραδινές ώρες είναι ανησυχητικό σύμπτωμα, όταν υπάρχει ιστορικό κακοήθειας.
Φυσιολογικά, το οστό έχει δύο ειδών κύτταρα: τους οστεοβλάστες που “παράγουν” οστό και τους οστεοκλάστες, οι οποίοι αποδομούν το οστό. Η λειτουργία τους είναι συνεχής για να ανανεώνονται τα οστά, τα οποία ανασυντίθενται και αποσυντίθενται διαρκώς. Όταν ένα καρκινικό κύτταρο φτάσει στο οστό, δεν προκαλεί το ίδιο την οστική καταστροφή αλλά παράγει ουσίες οι οποίες είτε κάνουν τους οστεοκλάστες να «δουλέψουν» περισσότερο, είτε τους οστεοβλάστες.
Οι οστικές αλλοιώσεις από μετάσταση διακρίνονται σε οστεολυτικές, οστεοβλαστικές και μικτές. Οι οστεολυτικές συνοδεύονται από καταστροφή του οστού και απεικονίζονται στις ακτινογραφίες ως «τρύπες» ενώ οι οστεοβλαστικές χαρακτηρίζονται από την παραγωγή οστίτη ιστού οι οποίες ακτινογραφικά απεικονίζονται ως ύποπτες «μάζες» νέου οστού.
Οστεολυτικού τύπου μεταστάσεις δίνουν πνεύμονας, νεφρός, θυρεοειδής και γαστρεντερικός σωλήνας. Οι μεταστάσεις από το μαστό είναι συνήθως οστεολυτικές, αλλά και μικτές. Οι μεταστάσεις από τον προστάτη είναι σχεδόν πάντα οστεοβλαστικές.
Η οστική μεταστατική νόσος αφορά μεγάλο αριθμό ασθενών ο οποίος μεγαλώνει με την αύξηση του χρόνου επιβίωσης που εξασφαλίζει η συνεχής βελτίωση της θεραπευτικής αντιμετώπισης της νόσου και των επιπλοκών της.
