Αν και όλοι έχουμε λίπος στο συκώτι, αν η ποσότητά του ξεπεράσει το 5 με 10% του συνολικού βάρους του οργάνου, τότε, κάνει εμφάνισή της η λιπώδης νόσος του ήπατος, η οποία κρύβει κινδύνους για την υγεία.
Η λιπώδης νόσος του ήπατος, όταν δεν οφείλεται στην κατάχρηση αλκοόλ, ονομάζεται μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος. Συνήθως, οφείλεται στην παχυσαρκία και την αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη. Η φλεγμονή που θα προκληθεί, μπορεί να καταστρέψει το συκώτι, με τα ηπατικά κύτταρα να αντικαθίστανται στο διογκωμένο πλέον όργανο, από ουλώδη ιστό. Όταν το συκώτι δυσλειτουργεί, εκδηλώνεται ηπατική ανεπάρκεια ή ακόμα και καρκίνο στο συκώτι, που μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο του ασθενή. Η λιπώδης νόσος του ήπατος, συνδέεται και με καρδιακά προβλήματα, από τα οποία κινδυνεύουν κυρίως παχύσαρκα άτομα αλλά και με τον διαβήτη τύπου 2
Στα πρώτα στάδια της νόσου δεν είναι απαραίτητο να εκδηλωθούν συμπτώματα. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξουν ενδείξεις, οι οποίες πρέπει να μας κινητοποιήσουν όπως:
- Υπερβολική κόπωση και αδυναμία.
- Απώλεια βάρους ή μειωμένη όρεξη
- Σύγχυση και αδυναμία συγκέντρωσης
- Ναυτία
- Πόνος στην κοιλιακή χώρα
- Οίδημα
- Αποχρωματισμός του δέρματος, κυρίως σε λαιμό και μασχάλες
Στεατοηπατίτιδα
Το επόμενο στάδιο της λιπώδους νόσου του ήπατος είναι η στεατοηπατίτιδα, χρόνια φλεγμονή του ήπατος με ουλές, που μπορεί να καταλήξει σε κίρρωση ή/και καρκίνο. Κι επειδή δεν γνωρίζουμε αν η νόσος θα περάσει στο επόμενο στάδιο, όλοι πρέπει προληπτικά να υποβάλλονται κάθε χρόνο σε εξετάσεις που να πιστοποιούν την καλή λειτουργία του ήπατος.
Ο ρόλος της διατροφής
Η στεατοηπατίτιδα, απαιτεί συγκεκριμένη διατροφή και βέβαια φυσιολογικό σωματικό βάρος.
- Περιορισμοί σε τυρί, κρέας, γλυκά και αυγά. Όχι πίτες, γλυκά, τηγανίτες, ζυμαρικά με αυγά, δημητριακά με λίπος, κρουασάν, αρτοσκευάσματα με αυγά και βούτυρο. Στόχος η συνολική μείωση πρόσληψης λίπους, κορεσμένων λιπαρών και τη χοληστερόλης.
- Μόνο ελαιόλαδο κι αυτό με μέτρο. Όχι βούτυρο, μαγιονέζα, ζωικό λίπος, λιπαρές σούπες και ελιές.
- Κατανάλωση βραστών ή ψητών τροφών. Όχι λιπαρά κρέατα, αλλαντικά, λουκάνικα, μπέικον, κρόκοι αυγών, εντόσθια, παχιά ψάρια (π.χ σολομός) και παστά.
- Μικρά και συχνά γεύματα (τέσσερα έως έξι την ημέρα, αντί για τρία κύρια)
- Άφθονα φρούτα και λαχανικά. Όχι λίπος και λάδι στα λαχανικά.
- Άφθονα υγρά
- Όχι αλκοόλ
- Καφεΐνη με μέτρο
- Όχι πολύ αλάτι
- Ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα
- Ναι σε λευκό ψωμί ή σικάλεως, φρυγανιές, παξιμάδια, καλοβρασμένο ρύζι πατάτες βραστές και φούρνου, ζυμαρικά, μπισκότα χωρίς γάλα ή λίπος, όσπρια στραγγισμένα σε σαλάτα.
- Κρέας χωρίς λίπος όπως ψαρονέφρι
- Ψάρια χωρίς λίπος, όπως γλώσσα και μπαρμπούνι)
- Κοτόπουλο χωρίς πέτσα, γαλοπούλα και από τα αυγά, το ασπράδι)
- Πλήρως αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και τυριά με χαμηλά λιπαρά όπως το κότατζ.
Όπως απέδειξαν οι επιστημονικές έρευνες, η καθιστική ζωή αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, γιατί ευνοεί την υπερβολική συσσώρευση λίπους στο συκώτι, ακόμη και σε με φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος.
Η Μη Αλκοολικής Λιπώδης Νόσος του Ήπατος είναι σιωπηλή νόσος και εκτιμάται ότι αφορά περίπου το 1/3 του πληθυσμού. Προσβάλει και μικρότερες ηλικίες: ένα στα δέκα παιδιά και εφήβους και τουλάχιστον το 20% των ενηλίκων. Σύμφωνα με τις έρευνες, στο 10-20% των περιπτώσεων το συσσωρευμένο λίπος οδηγεί σε φλεγμονή και ουλές, που σταδιακά καταστρέφουν το συκώτι. Κι επειδή ως επί το πλείστον διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, γι’ αυτό απαιτείται ενημέρωση και εγρήγορση, από ασθενείς και γιατρούς.
Δρ Δέσποινα Κατσώχη
Ακτινοθεραπευτής Ογκoλόγος (aktinotherapeia.gr)
