Δρ Δέσποινα Κατσώχη
Ακτινοθεραπευτής Ογκoλόγος (www.aktinotherapeia.gr)
Το λίπος στην περιοχή της κοιλιάς, γύρω από εσωτερικά όργανα (συκώτι, πάγκρεας και έντερο) κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία.
Ο απλούστερος δείκτης του σπλαχνικού λίπους είναι η περιφέρεια μέσης. Περίπου το 10% του λίπους αποθηκεύεται στα σπλάχνα, οπότε, οι υπέρβαροι, πιθανότατα έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος.
Για ν’ αποβάλλετε το σπλαχνικό λίπος:
Ασκηθείτε. Είναι εξίσου σημαντική αν όχι σημαντικότερη από τη σωστή διατροφή για την αντιμετώπιση του σπλαχνικού λίπους. Όπως έδειξαν έρευνες, υπέρβαροι με καλή φυσική κατάσταση έχουν χαμηλότερο σπλαχνικό λίπος σε σύγκριση με υπέρβαρους με κακή φυσική κατάσταση. Μην αρκεστείτε στα θετικά αποτελέσματα της ζυγαριάς. Ασκηθείτε καθημερινά, τουλάχιστον για μισή ώρα. Περπατήστε, κολυμπήστε, ό,τι σας αναζωογονεί. Αν μάλιστα αυξήσετε τη φυσική δραστηριότητα σας σε μία ώρα την ημέρα, μέσα σε τρεις μήνες, θα έχετε απωλέσει το 30% του σπλαχνικού λίπους σας.
Υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Δεν είναι απαραίτητο να αποκλείσετε κάποια ομάδα τροφών από τη διατροφή σας. Όλα χωρούν στο πιάτο σας, αρκεί να τα επιλέγετε με μέτρο και σύνεση. Πίνετε άφθονο νερό και κόψτε… μαχαίρι τα σάκχαρα (κυρίως αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά). Καταναλώστε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Όχι σε επεξεργασμένα ζυμαρικά και ψωμί. Από λευκά κρέατα, προτιμήστε κοτόπουλο, γαλοπούλα και κουνέλι, καταναλώσετε το ασπράδι των αυγών και εντάξτε στη διατροφή σας, θαλασσινά, ψάρι και γάλα/γιαούρτι με λίγα λιπαρά. Ωφέλιμα είναι και ελαιόλαδο, ξηροί καρποί και αβοκάντο. Αποφύγετε το τσιμπολόγημα ανάμεσα στα γεύματα και προτιμήστε μικρά πιάτα για τις μερίδες σας, για να μειώσετε και τον αριθμό θερμίδων που καθημερινά λαμβάνετε.
Όχι στο άγχος. Η κορτιζόλη, ορμόνη που παράγεται σε αφθονία όταν αγχωνόμαστε, ευνοεί την ενδοσπλαχνική συγκέντρωση λίπους. Είναι ίσως το πιο δύσκολο εγχείρημα αλλά προσπαθήστε να ελέγχετε το άγχος σας.
Επαρκής ύπνος. Κοιμηθείτε τουλάχιστον 7 ώρες την ημέρα. Ο ποιοτικός ύπνος, σχετίζεται με τη μείωση του ενδοκοιλιακού λίπους. Όμως, και ο ύπνος -πάνω από 8 ώρες το 24ωρο, αυξάνει το σπλαχνικό λίπος.
Γιατί είναι επικίνδυνο το σπλαχνικό λίπος;
Τα λιπώδη κύτταρα δεν είναι αδρανείς αποθήκες λίπους αλλά ενεργά κύτταρα που εκκρίνουν ορμόνες, οι οποίες επηρεάζουν τους άλλους ιστούς. Λειτουργούν όπως κι ένας αδένας του σώματος, όπως για παράδειγμα το πάγκρεας.
Τα κύτταρα του σπλαχνικού λίπους, ενοχοποιούνται για σοβαρές παθήσεις: καρδιαγγειακά, διαβήτης, άνοια αλλά και καρκίνος μαστού και παχύ εντέρου. Οι κυτοκίνες, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες ορμόνες που εκκρίνει το λίπος, αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ενώ η RBP4 εκτιμάται ότι επιτείνει την ινσουλινοαντίσταση, συμβάλλοντας στην εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ. Το σπλαχνικό λίπος βρίσκεται κοντά στην πυλαία φλέβα, η οποία μεταφέρει αίμα από την περιοχή των εντέρων πίσω στο ήπαρ. Έτσι, οι ουσίες που εκκρίνει το σπλαχνικό λίπος μεταφέρονται στο ήπαρ και επηρεάζουν την παραγωγή λιπιδίων: αυξάνουν την «κακή» χοληστερόλη και μειώνουν την «καλή». Αν και το λίπος ποτέ δεν είναι επιθυμητό, είναι πάντως προτιμότερο να έχει αποθηκευτεί στην περιφέρεια και στους γλουτούς.
Το φύλο – οι άνδρες είναι περισσότερο επιρρεπείς- κληρονομικοί και ορμονικοί παράγοντες, σχετίζονται με τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά. Οι γυναίκες, αποκτούν συχνά σπλαχνικό λίπος στην εμμηνόπαυση, γιατί τα οιστρογόνα μάλλον τις προστατεύουν. Για την παχυσαρκία ενοχοποιούνται και τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε οιστρογονικές ενώσεις, το πολύ κρέας, η υπερβολική φρουκτόζη αλλά και συγκεκριμένα στεροειδή, που συνήθως αποτελούν μέρος φαρμακευτικής αγωγής.
Ποιες τροφές αγαπά το λίπος στην κοιλιά;
Τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά ευνοούν:
Πατατάκια. Πλούσια σε υδατάνθρακες, κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και συντηρητικά. Διεγείρουν τους γευστικούς κάλυκες κι έτσι καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες.
Τυριά. Πλούσια σε πρωτεΐνες και ασβέστιο αλλά και σε λιπαρά. Προτιμήστε ελαφρύτερα φρέσκα τυριά ή με μειωμένα λιπαρά.
Αλλαντικά. Πάριζα, μπέικον, λουκάνικα, και σαλάμι: τα λιπαρά τους, τα καθιστούν απαγορευτικά.
Έτοιμες σάλτσες. Με κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη που…αγαπά το λίπος που εγκαθίσταται στην κοιλιά. Δοκιμάστε να φτιάξετε σάλτσες στην κουζίνα σας.
Αρτοσκευάσματα εμπορίου και μπισκότα. Πλούσια σε τρανς λιπαρά οξέα, αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Ζαχαρούχα ποτά. Η ζάχαρη συσσωρεύει λίπος στο ήπαρ και προκαλεί λιπώδη ηπατική νόσο.
Υψηλός γλυκαιμικός δείκτης. Λευκό ψωμί, δημητριακά πρωινού, ρύζι σε σακουλάκι. Προϊόντα από τα οποία έχει αφαιρεθεί μεγάλο μέρος ανόργανων συστατικών, βιταμινών και ινών, για να διατηρούνται περισσότερο. Ωστόσο, προκαλούν υπεργλυκαιμική αντίδραση, δηλαδή αυξάνουν σημαντικά το επίπεδο σακχάρου στο αίμα, συμβάλλοντας στη συσσώρευση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς.
Έτοιμα γεύματα. Περιέχουν μικρή ποσότητα πρωτεΐνης αλλά μεγάλη ποσότητα εξευγενισμένα άμυλα, κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη, ιδανικά για λίπος στην κοιλιά.